Những kiêng kỵ dành cho phụ nữ sau sinh nên biết

No comments

Quan điểm “Dùng ôn nhiệt hậu sản” mà người xưa đưa ra chính là có từ đó chứ không phải tất cả các

Sản phụ nên kiêng kị thế nào?

Do bị thương và chảy máu khi sinh cùng với việc dùng lực khi sắp sinh đã làm tổn hại khí huyết, sau khi sinh từ âm đạo tiết ra dịch bẩn và máu dư trong tử cung (đông y gọi là ác lộ) nên sản phụ có đặc điểm bệnh lý là hư nhiều ngưng tụ nhiều. Tất cả những vị thuốc, thức ăn không có lợi cho việc hồi phục các chức năng tạng phủ và cản trở ác lộ đi xuống đều phải thận trọng trong khi dùng.

Quan điểm “Dùng ôn nhiệt hậu sản” mà người xưa đưa ra chính là có từ đó chứ không phải tất cả các trường hợp sau khi sinh đều dùng thuốc và thức ăn nóng, cần căn cứ vào bệnh tình cụ thể và nắm vững quan điểm hư nhiều ngưng tụ nhiều

Nếu khí huyết không đủ thì nên dùng các vị thuốc và thức ăn ôn bổ khi huyết mà không nên dùng các loại thức ăn đắng lạnh làm tổn thương tì vị để tránh tì vị bị tổn thương, khí huyết không thể sinh hoá, không có lợi cho việc hồi phục của sản phụ. Đồng thời, thức ăn đắng lạnh sẽ làm cho ác lộ bài tiết khó và không có lợi cho sự hồi phục sức khoẻ của sản phụ.

Nếu sau khi sinh bị tổn thưong âm sản phụ có các triệu chứng như miệng khỏ khát, đại tiện khô bí, lưỡi đỏ, mạch yếu chậm… thì nên kiêng dùng các vị thuốc và thức ăn ôn bổ mà nên dùng các vị thuốc và thức ăn dưỡng âm sinh nước, giải ngưng để làm cho dịch âm đầy đủ, hư nhiệt tự giải và có thể giải được dịch bẩn máu dư còn ngưng tụ trong cơ thể, có lợi cho việc hồi phục sức khoẻ của sản phụ.

Tóm lại, việc điều bổ hậu sản cần căn cứ vào từng bệnh, từng người, phân biệt chứng hư hay thực; hư thì nên bổ, thực thì nên tiết, người bị hàn thì nên ôn, nhiệt thì thanh. Trong ăn uống cũng cần tuân theo nguyên tắc này, chủ yếu là quan tâm tới khí huyết, bài tiết ngưng trệ. Người hàn thì không nên dùng quá chất ôn táo, người nhiệt không nên dùng quá hàn lạnh, nên căn cứ vào đặc điểm bệnh lý hậu sản, căn cứ vào bệnh tình để áp dụng linh hoạt, không nên câu nệ vào nguyên tắc “ôn nhiệt hậu sản”.

Phụ nữ mới sinh nở do mất máu khi sinh, tổn thương nguyên khí. Do vậy, sau khi sinh 1-2 ngày, miệng thường có cảm giác khô khát, không muốn ăn, chức năng tì vị suy giảm, thường thì sau khi sinh con 10 ngày mới hồi phục lại bình thường.

Trong thời gian này, không nên vội bồi bổ hoặc ăn những thức ăn béo ngậy để tránh gây trở ngại cho chức năng tì vị mà có cảm giác chán ăn. Đây chính là cái gọi là “hư nhưng không bồi bổ”. Thường thì trong khoảng 3 ngày sau khi sinh nên ăn cháo loãng, trứng hầm, canh thịt nạc… để dưỡng tì vị, giúp khôi phục lại sự thèm ăn.

Căn cứ vào nguyên tắc “ôn nhiệt hậu sản” có thể ăn mì nấu với đường đỏ vì đường đỏ có tính ấm vừa dễ tiêu hoá vừa giúp giải trừ ác lộ, là thức ăn tương đối lý tưởng. Do phụ nữ mới sinh có thể còn tương đối yếu nên trong vòng 3 ngày nên kiêng ăn hoa quả tươi lạnh hoặc đồ uống lạnh để tránh làm cho chức năng tiêu hoá của tì vị bị tổn thương và ác lộ do bị lạnh mà ngưng trệ không xuống.

Người phụ nữ do khi sinh nở, mất máu mất nước thường hay bị chứng đại tiện khô táo hoặc đại tiện bí, thêm vào đó sau khi sinh nở có nhân tố bệnh trĩ, đại tiện thường có cảm giác không thoải mái. Do vậy, phụ nữ mới sinh nở nên kiêng ăn các loại thức ăn trợ nhiệt tiêu hao nước bọt như ớt, hành tỏi, lạc rang… nên ăn nhiều các loại rau chứa xen-lu-lô và ăn nhiều canh súp để đề phòng đại tiện khó khăn và ác lộ quá nhiều.

Ngoài ra, phụ nữ mói sinh nở nên kiêng ăn uống đồ uống có tính hưng phấn để tránh ảnh hưởng tới sức khoẻ của trẻ thông qua sữa mẹ.

Tại sao sau khi sinh nở lai phải kiêng ăn thức ăn dầu mỡ?

Người phụ nữ do khi sinh khí huyết hư tổn nên chức năng tì vị bị suy nhược. Do vậy, phụ nữ sau khi sinh nên kiêng thức ăn dầu mỡ. ăn nhiều thức ăn béo khó tiêu hoá làm trở ngại cho chức năng của tì vị ảnh hưởng đến sự thèm ăn, làm cho tinh chất của nước và ngũ cốc không thể hoá sinh thành khí huyết. Khí huyết không đủ sẽ làm cho người mẹ không đủ sữa, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.

Tì vị là “gốc của con người” là “nguồn sinh ra khí huyết”, sau khi sinh nở khí huyết đã hư tất phải làm cho chức năng của tì vị khôi phục nhanh chóng mới có thể tiêu hoá và hấp thụ tinh chất của thức ăn để chuyển hoá thành khí huyết và sữa, có lợi cho sức khoẻ của người mẹ và sự nuôi dưỡng trẻ.

Phụ nữ sau khi sinh do cơ thể bị suy nhược mà vội vàng tẩm bổ, mà ăn quá nhiều thức ăn béo như móng giò, thịt quay, bơ. .. không những không có tác dụng tẩm bổ mà ngược lại sẽ ảnh hưởng đến chức năng tiêu hoá của tì vị, làm cho khí huyết không thể hồi phục lại được.

Ngoài ra, thức ăn béo mang tính thấp nhiệt dễ làm cho tì hư và sinh thấp nhiệt làm tắc trệ khí cơ, từ đó làm cho ác lộ không thể bài tiết ra ngoài một cách nhanh chóng, ngược lại sẽ làm cho ác lộ nhiều hơn, ảnh hưởng tới sự hồi phục sức khoẻ của sản phụ.

Do vậy, phụ nữ sau khi sinh bảo vệ tì, vị là hết sức quan trọng, ăn uống nên thanh đạm vừa miệng, dễ tiêu hoá hấp thụ, kiêng ăn thức ăn quá nhiều mỡ để tránh ảnh hưởng tới chức năng tì, vị.